Arterio-Venöz Malformasyon (AVM)

AVM olarak adlandırdığımız hastalıklar arterlerle (atar damarlar) venler (toplar damarlar) arasında kapiller damarlar (kılcal damarlar) olmadan direk bağlantılar olması nedeniyle gelişir. Görünüm itibaiyle yumağa benzediği için damar yumağı olarak da adlandırılır. AVM’lerin genellikle doğumsal olduğu ve kişinin hayatı boyunca büyüyebileceği düşünülmektedir. AVM’lerde de anevrizmalarda olduğu gibi en çok korkulan durum kanama olmasıdır. AVM’lerde de beyin kanaması beyin dokusu içine olabileceği gibi daha sıklıkla etrafındaki beyin omurilik sıvısı dolu aralığa, yani subaraknoid aralığa olur. AVM ile birlikte anevrizma da görülebilir. Bu durum genellikle hayatı tehdit eder. AVM tanısı alan hastaların beyin cerrahına başvurması, gerekli tedavi ve takipleri yaptırmalıdır.

Belirtiler

1. Baş ağrısı: özellikle kanama olan hastalarda çok şiddetli baş ağrıları izlenebilir
2. Nöbet geçirme: özellikle genç erişkinler sıklıkla yeni başlayan nöbetlerle başvurabilir.
3. AVM’lerin yerleşim yerlerine bağlı olarak farklı çeşitlerde felç durumları, kollarda ve bacaklarda güçsüzlük, konuşma bozuklukları, görme bozuklukları, idrar ve gaita kaçırma görülebilir.
4. Bilinç bulanıklığı ve koma, kanama geçirmiş hastalarda izlenir ve hayatı tehdit edebilir. Bazen hasta saniyeler içinde şuurunu kaybedip komaya girebilir.
5. Hastaların bir kısmında hiçbir şikayet olmaz ve tesadüfi saptanır.

Tanı

AVM kanaması beynin içine ve etrafındaki beyin omurilik sıvısı dolu aralığa yani subaraknoid aralığa olur. Hasta ile pek çok zaman acil kliniklerde, bazen nöbet ile nöroloji kliniklerinde, bazen basit bir semptom ile poliklinikte, bezen de rastalantısal olarak karşılaşılır. BT'de ya da Beyin MRG'de hem lezyon hem de kanama görülebilir. Damar yapılarını görmek için BT-anjio ya da MR-anjio yapılabilir. Damar yapılarının değerlendirildiği en hassas tetkiklerden birisi DSA'dır (digital subtraction angiography). Bu radyolojik görüntüleme ile beyni besleyen (arter) ve içindeki kanı boşaltan (ven ve sinüsler) damarlar ve AVM tüm detayları ile, varsa eşlik eden anevrizma gibi damarsal patolojiler ile birlikte görülebilir.

Tedavi

AVM’ler, yerleşim yerlerine ve büyüklüklerine göre derecelendirilirler. Düşük grade’li olanlar genellikle ameliyatla çıkartılabilir. Ameliyatla çıkarılamayan büyük boyutlu ve derin yerleşimli AVM’lere steretaktik radyocerrahi uygulanabilir. Gamma knife ya da Ciber knife gibi ışın tedavileri ile AVM’lerin zamanla kapanması sağlanabilir. Endovaskuler tedavide kasık atar damarından girilerek beyindeki AVM içerisi özel maddelerle doldurulur ve böylece kanın buraya dolması ve kanama yapması önlenir. Ameliyatla çıkarılamayan büyük boyutlu ve derin yerleşimli AVM’lere uygulanabilir. Tedavi türü AVM'nin yeri, boyutu, hastanın genel sağlık durumu, hastanın ve hekimin tercihi gibi değerlendirmelerle seçilir.